Avrupa Yeşil Anlaşması çerçevesinde karbon emisyonlarını 2030 yılına kadar yüzde 55 oranında azaltmayı ve 2050 yılına kadar iklim dostu bir kıtaya dönüşmeyi hedefleyen AB, ulaştırma sektöründe emisyonların hızla azaltılması için çeşitli adımlar atıyor.
Bu kapsamda AB, otomobillerde emisyon azaltım hedefini 2030 için yüzde 55, 2035 için ise yüzde 100 olarak belirledi. Böylece Avrupa’da satış yapan otomobil üreticilerinin 2035 yılına kadar karbon emisyonlarını sıfırlaması gerekecek. Söz konusu tarih itibarıyla yeni otomobiller Karbon emisyonlu akaryakıt ve dizel dahil içten yanmalı motorlara sahip olanlar AB ülkelerinde satılmayacak.
Giderek katılaşan emisyon kuralları, artan çevresel kaygılar, elektrikli otomobil üretim maliyetlerindeki düşüş ve bu alana sağlanan takviyeler, Avrupa genelinde elektrikli otomobil satışlarını rekor seviyeye taşıdı.
Ağustos’ta satılan her 5 arabadan 1’i elektrikli
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği’nin (ACEA) verilerine göre, elektrikli otomobillerin AB ülkelerindeki toplam satışlar içindeki payı ağustos ayında ilk kez yüzde 20’yi aştı. Ağustos ayında elektrikli otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 118,1 artarak 165 bin 165 adete ulaşırken, bu araçların toplam satışlar içindeki payı da yüzde 21’e yükseldi. Böylece ağustos ayında satılan her 5 otomobilden 1’i elektrikli oldu.
Eylül ayı verilerine göre elektrikli otomobil satışı 127 bin 149 adede ulaştı.
Ocak-eylül döneminde AB ülkelerinde toplam elektrikli otomobil satışı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55,2 artarak 1 milyon 112 bin 192 adete ulaştı. Bu dönemde elektrikli otomobillerin toplam satışlar içindeki payı yüzde 14’e ulaştı.
27 AB üyesi ülke arasında İngiltere, Norveç ve İsviçre gibi ülkelerin de yer aldığı Avrupa geneline baktığımızda, bu yılın başından eylül ayı sonuna kadar geçen dönemde toplam elektrikli otomobil satışı 1 milyon 472 bin 457’ye yükseldi.
Söz konusu 9 ayda Avrupa ülkelerinde elektrikli otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 46,9 oranında artarken, elektrikli otomobillerin toplam satışlar içindeki payı da yüzde 15,2’ye ulaştı.
En çok satış Almanya’da
Ocak-eylül döneminde Avrupa’da en çok elektrikli otomobil satan ülke 387 bin 289 adetle Almanya oldu. Almanya’yı 238 bin 541 ile İngiltere, 204 bin 616 ile Fransa, 85 bin 486 ile Hollanda, 81 bin 210 ile İsveç, 79 bin 672 ile Norveç, 68 bin 696 ile Belçika, 45 bin 758 ile İtalya, 40 bin ile İtalya takip ediyor. Bu ülkeyi 36 bin 235 ile Danimarka, 34 bin 894 ile Avusturya ve 34 bin 606 ile İspanya takip etti.
Yılın 9 ayında elektrikli otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre Belçika’da yüzde 165,9, Yunanistan’da yüzde 148, Finlandiya’da ise yüzde 131,3 arttı. Bu dönemde elektrikli otomobil satışları İspanya’da yüzde 64, Fransa’da yüzde 45,3, Almanya’da yüzde 42,1, İngiltere’de yüzde 35,8 ve İtalya’da yüzde 27,6 arttı.
Avrupa ülkelerinin elektrikli otomobil desteği
Avrupa ülkeleri elektrikli otomobillerin pazara girişini teşvik etmek amacıyla çeşitli finansal destekler sunuyor. Ancak üye ülkelerin bu alanda sağladığı vergi avantajları ve satın alma teşvikleri büyük farklılıklar gösteriyor.
Elektrikli otomobil alım desteği 20 AB üyesi ülkede veriliyor. Belçika, Bulgaristan, Danimarka, Finlandiya, Letonya ve Slovakya alımlara teşvik sağlamamakta ancak vergi indirimi veya muafiyeti sağlamaktadır.
Avusturya’da elektrikli otomobil alımında KDV indirimli, otomobil vergisi ve kirlilik vergisinden muaf bazı teşvikler sağlanıyor, evde kurulacak şarj kabloları ve altyapıya katkı sağlanıyor.
Belçika’da otomobillere yönelik vergi kuralları karbon emisyonuyla ilgili olduğundan, elektrikli otomobiller özellikle vergi açısından avantajlı. Belçika’da elektrikli otomobillerde vergi indirimi ve bu giderin vergiden düşülmesi imkanı bulunuyor.
Fransa’nın farklı bölgeleri elektrikli otomobiller için tam veya kısmi vergi muafiyeti sağlıyor. Elektrikli otomobillere fiyatına göre 5 bin ile 6 bin euro arasında “bonus” uygulanıyor.
Almanya’da elektrikli otomobiller yıllık araç vergisinden muaf olurken, bireysel alımlara 3 bin ile 4 bin 500 euro arasında “çevre primi” veriliyor.
İtalya’da elektrikli otomobillere 5 yıllık vergi muafiyeti sağlanırken, duvardan şarj altyapısına ise 1.500 euro ek destek sağlanıyor.
Hollanda, emisyon yaymadıkları için elektrikli arabaları satın alma vergisinden muaf tutuyor. Ayrıca yeni bir program çerçevesinde araç alımına da katkı sağlıyor.
İspanya elektrikli otomobil alımlarını özel vergiden muaf tutarken, bu araçlara 4 bin 500 ile 7 bin euro arasında takviye sağlıyor. Ayrıca şarj altyapısı kurulum maliyetlerine makul oranda katkı sağlıyor.
İsviçre elektrikli arabaları araç vergisinden muaf tutuyor ve trafik vergisi uygulamıyor. Ayrıca bölgeye bağlı olarak altyapı maliyetlerinin farklı oranlarda ücretlendirilmesini de desteklemektedir.
İngiltere’de elektrikli otomobillere yönelik herhangi bir vergi indirimi bulunmamasına rağmen iş yerlerine kurulacak şarj ünitelerinin maliyetlerinin yüzde 75’e varan kısmını karşılayacak altyapı teşvikleri sağlanıyor.
Avrupa’da elektrikli otomobillerle ilgili olarak en çok eleştirilen konu, şarj istasyonlarının yeterince hızlı artmaması ve otomobil fiyatlarının hala içten yanmalı motorlara göre yüksek olması.
Trafikte hızla artan elektrikli otomobil sayısı için yeterli altyapı henüz tüm AB ülkelerinde oluşturulamadı. Ayrıca elektrikli otomobil fiyatlarının yüksek olması da erişimi kısıtlıyor.
